Niedobory składników pokarmowych u pomidora – jak je rozpoznawać?

Warzywa są zazwyczaj obficie dokarmiane przez właścicieli ogródków i w teorii niedobory składników pokarmowych powinny występować marginalnie. W praktyce nawożenie nie zawsze jest wykonywane optymalnie, niektóre składniki są szybko wypłukiwane wgłąb profilu glebowego poza zasięg korzeni, inne wzajemnie się unieczynniają. Na szczęście niekorzystne zmiany są zazwyczaj odwracalne. W takim wypadku stosuje się nawożenie dolistne. Jak natomiast rozpoznać niedobory konkretnych pierwiastków?

Dlaczego pojawiają się niedobory pierwiastków u roślin?

Niedobory najczęściej pojawiają się na skutek niezrównoważonego nawożenia. Powodem może być słabe nawożenie lub brak, chociaż częściej dochodzi do zbyt gorliwego dokarmiania. To również jest niekorzystne działanie, w praktyce to strata nawozu, gdyż niektóre pierwiastki unieczynniają się lub są wymywane poza zasięg korzeni roślin. Nadmiar jednego składnika może powodować niedobór innego. W dodatku rośliny często są przekarmiane azotem, co wiąże się z większą podatnością na choroby i szkodniki (tkanki są bardziej miękkie i tym samym łatwiejsze do uszkodzenia). Rośliny dla własnej wygody nawozi się jednym czy z dwoma nawozami. Nie uwzględnia to więc potrzeb pokarmowych konkretnego gatunku. Dlatego warto, szczególnie w przypadku roślin uprawianych dla plonu, stosować nawozy specjalistyczne. Przykładem jest Ogród 2001 do pomidorów i papryki. Jego zaletą jest zawartość kluczowych mikroelementów, tj. boru, manganu i molibdenu. Oba powyżej wspomniane gatunki należą do tej samej rodziny i mają podobne wymagania.

Niedobory makroelementów u pomidora – jak rozpoznać?

Niedobór azotu występuje bardzo rzadko, ale całkowicie takiej sytuacji wykluczyć nie można. Przy niedoborze występuje zahamowany wzrost, najstarsze liście stają się bladozielone i przedwcześnie żółkną.

Brak potasu objawia chlorozą pomiędzy nerwami postępującą w kierunku środka liści. Tkanki w danych miejscach z czasem zasychają. Owoce są  nierównomiernie wybarwione, a czasem dochodzi do załamywania gron (inne przyczyny to nadmiernie wysoka temperatura w czasie kwitnienia lub niedobór światła). Potas jest roślinom niezbędny, gdyż m.in. zwiększa odporność na suszę i szkodniki. Jednakże nadmiar pierwiastka w glebie blokuje wchłanianie wapnia i magnezu.

Niedobór fosforu występuje rzadko – objawem jest matowienie młodych liści. Z czasem stają się szarozielone, może występować na nich fioletowawy odcień.

Wapń jest kluczowy dla dobrego plonowania. Przy niedoborze występuje sucha zgnilizna wierzchołkowa owoców. U pomidora znajdującego się w początkowym okresie wzrostu występują nekrozy liści wierzchołkowych i zahamowanie wzrostu. Wapń wolno przemieszcza się w roślinie. Powodem niedoboru wapnia może być przenawożenie azotem.

Zbyt mała dostępność magnezu powoduje chlorozę międzyżyłkową (nerwy są zielone, a tkanki pomiędzy nimi żółte). Dokarmianie dolistne magnezem najlepiej wykonywać na początku kwitnienia i w początkowej fazie wzrostu owoców.

Brak mikroelementów u pomidora – objawy

• Żelazo – raczej nie dochodzi do niedobórów, ale sytuacja może zdarzyć się przy nadmiernym stosowaniu wapnia. Charakterystyczny symptom to chloroza cytrynowa najmłodszych liści.
• Mangan – widoczne objawy to marmurkowatość liści. Powierzchnia blaszek liściowych jest nierówna, zmiany chlorotyczne pomiędzy nerwami stają się wypukłe.
• Bor – dochodzi do czernienia wierzchołku wzrostu. Z czasem obumiera, zaś obserwuje się intensywny wzrost pędów bocznych. Na owocach mogą pojawiać się brązowe plamy.
• Miedź – niedobór prowadzi do zahamowania wzrostu, górne liście stają się niebieskozielone i rurkowate.
• Molibden – początkowo liście bledną, później występują na nich żółknące i cętkowate plamy.

Kluczowe w uprawie jest zrównoważone nawożenie dopasowane do potrzeb pomidora. W końcu wiadomo, że lepiej „zapobiegać niż leczyć”. Jednocześnie zaleca się korzystać z nawozów o niskiej zawartości chlorów (dotyczy to szerokiej grupy roślin jadalnych). Jeśli jednak niekorzystne symptomy wystąpią, zaradzić im można przez nawożenie dolistne (działa szybciej od tradycyjnego).