Jak założyć i pielęgnować wrzosowisko?

Wrzosowisko to jedno z najpiękniejszych, naturalnie wyglądających miejsc zakładanych w ogrodzie. Przy odpowiednim doborze gatunkowym jest ozdobą nie tylko późnym latem i jesienią (gdy kwitną wrzosy), lecz faktycznie przez cały rok. Jak go założyć i pielęgnować?

Wrzosowisko zachwyca swoją naturalnością, barwami, ukształtowaniem, a jednocześnie jest ostoją dla przyrody. Przyciąga pożyteczne owady, motyle, a także ptaki. Najefektowniej wygląda w średnich i dużych ogrodach, gdyż wymaga przestrzeni.

Zakładanie wrzosowiska krok po kroku

Wrzosowisko powinno się zakładać na terenie wzniesionym, wtedy prezentuje się najbardziej spektakularnie. Optymalne jest stanowisko lekko ocienione. Dlatego często usytuuje się je w miejscu, gdzie już rosną drzewa, np. brzozy lub sosny. Jednocześnie należy zadbać, aby podłoże było kwaśne (pH=4,0-5,0). Prace zaleca się wykonywać na przełomie lata i jesieni (wrzesień – październik) lub wiosną (kwiecień – maj).

1. Pierwsze działanie to wyznaczenie kształtu wrzosowiska. Powinno być jak najbardziej naturalne, nieregularne. Unika się figur geometrycznych i prostych linii. Dobrze wyeksponowane jest wrzosowisko wąskie (np. 5m), ale długie (np. 15m). Granice można wyznaczyć, np. używając sznurka i palików.
2. Teren, na którym zakłada się ogród wrzosowy należy oczyścić i zebrać darń. Warto je także przekopać, np. używając glebogryzarki. Jeśli wrzosowisko jest zakładane wśród drzew, część terenu bezpieczniej przekopuje się szpadlem. Tam, gdzie to jest możliwe, robi się wykopy (nawet 20-30cm głębokości) i wysypuje drenaż (żwir lub kamienie). Na warstwie drenażu warto wyścielić agrowłókninę.
3. W wybranych miejscach należy ustawić duże kamienie. Najłatwiej je przeciągnąć ciągnikiem lub koparką.
4. Na wrzosowisku wysypuje się torf i piasek (np. w proporcji 3:1). Dodatkowo można

sypać kompost i korę sosnową. Poszczególne frakcje miesza się używając glebogryzarki.

5. Z podłoża należy uformować wzniesienia i górki. Wrzosowisko nie powinno być płaskie. Wzniesienia poprawiają ekspozycje, a jednocześnie są korzystne dla roślin wrzosowatych, które nie lubią nadmiaru wody. W międzyczasie w podłożu można umieszczać mniejsze kamienie. Warto je przysypywać ziemią na 1/3 powierzchni. Wtedy wyglądają naturalnie i sprawiają wrażenie, jakby znajdowały się w danym miejscu od bardzo dawna. Kolejny etap to sadzenie roślin.

Rośliny na wrzosowisko – co sadzić?

Rośliny na wrzosowisku sadzi się podobnie jak na rabatach w myśl zasady: niskie z przodu, wysokie z tyłu. Kolejna wspólna cecha: efektowniej wygląda duża liczba egzemplarzy tego samego gatunku i odmiany niż bioróżnorodny misz-masz. Poszczególne niskie rośliny powinny tworzyć barwne dywany. W tym aspekcie największe znaczenie mają krzewinki. Oprócz wrzosów kwitnących późnym latem i jesienią warto posadzić wiosenne wrzośce i wiele innych gatunków. Uzupełnieniem dla nich są gatunki jadalne, trawy ozdobne, a także drzewa i krzewy.

• Krzewinki: wrzosy, wrzośce, modrzewnica zwyczajna, dabecja kantabryjska, golteria rozesłana, borówka brusznica, mącznica lekarska, brukentalia ostrolistna i żurawina.
• Trawy ozdobne: kostrzewa miotlasta, kostrzewa sina, miskanty, rozplenice, ostnice.
• Byliny: acena drobnolistna, dzwonek brzoskwiniolistny, goździk kropkowany.
• Drzewa i krzewy: sosna pospolita, jałowiec pospolity, jodła koreańska, kosodrzewina, brzoza brodawkowata, brzoza pożyteczna, azalia, różanecznik, hortensja, pieris, enkiant, aronia.

Pielęgnacja roślin na wrzosowisku – jak robić to właściwie?

Rośliny na wrzosowisku, m.in. ze względu na wymagania głównej grupy – wrzosowatych, wymagają specyficznych warunków i opieki. Bardzo ważne jest nawadnianie i nawożenie. Aby zabiegi były jeszcze skuteczniejsze zaleca się zaaplikować szczepionki mikoryzowe. Rośliny wrzosowate mają mało włośników na korzeniach, dlatego słabo pobierają wodę i składniki pokarmowe. Symbioza z grzybami znacznie to uskutecznia.

• Podlewanie – rośliny należy regularnie podlewać w czasie susz. Można zainstalować automatyczny system nawadniania. Krzewinki w szczególności są wrażliwe na niedobór wody. Nadmiar również jest szkodliwy, dlatego na etapie budowy stosuje się drenaż, a wrzosowisko zakłada na wzniesieniu. W przypadku nawadniania ręcznego wodę można zakwaszać dodając do niej torf lub sok z cytryny. Rośliny zimozielone podlewa się przez cały rok, zimą sporadycznie w bezmroźne dni.
• Nawożenie – nawóz warto stosować 2-3 razy do roku (wiosną, latem i pod koniec lata). Nie ma potrzeby korzystania z kilku produktów. Wystarczy nawóz dla roślin kwasolubnych, który dostarcza składników pokarmowych, a przy tym pozwala utrzymać prawidłowe pH. Warto korzystać z „Ogród 2001 dla roślin kwasolubnych”, u którego proporcje NPK wynoszą 9:6:9, a ponadto zawiera liczne mikroelementy. Stosuje się ok. 30g nawozu na 1m2. Dobrze wspomaga m.in. rozwój systemu korzeniowego.
• Ściółkowanie – wrzosowisko warto osypać korą sosnową lub innym materiałem organicznym. To ogranicza wyparowywanie wody z gleby, zmniejsza zachwaszczenie, a w małym stopniu utrzymuje odczyn gleby.
• Ochrona – co pewien czas warto sprawdzać rośliny w poszukiwaniu chorób i szkodników. Dodatkowo raz w roku można w kilku miejscach zmierzyć pH gleby. Mierniki są łatwo dostępne w sklepach ogrodniczych. Przed nadejściem zimy zaleca się dosypać ściółki.
• Cięcie – wiele grup roślin wymaga corocznego cięcia. Wrzośce przycina się po przekwitnięciu, wrzosy dopiero wiosną przyszłego roku.

Wrzosowisko wymaga trochę uwagi, ale trud opłaca się. Przez cały rok zachwyca naturalnością, jesienią wręcz oszałamia pięknymi barwami. To element, dzięki któremu ogród zyskuje na uroku.